Ahmet Selim
Proje üretemiyorsunuz denildikçe hiçbir tutarlılığı ve uygulanabilirliği olmayan şeyler söyleyip daha da tedirgin edici bir hal alıyorlar. "Herkese maaş" hikâyesi öyleydi. Bedelli tasarıları da öyle... İktidar olmayı aklının ucundan ciddiyetle geçiren bir parti böyle davranmaz. İktidar olabileceklerine kendileri de inanmıyorlar.
Seçmenin büyük çoğunluğundaki kanaat, "yeterince başarılı olamazlar" falan değil, "bunlar ülkeyi idare edemezler" şeklindedir. Hep öyleydi.
O yokluk kıtlık sıralarında (1978), ekrana Demirel çıkmış bir şeyler söylüyordu. Babam "Biraz daha sık görünse iyi olur." deyince şaşırdım. Sevmezdi çünkü Demirel'i. "Ne oldu baba muhabbetin mi arttı?" dedim gülerek. Kızdı. "Bırak şimdi muhabbeti falan. Ecevit yönetemez bu ülkeyi, ekonomiyi, öbürü yine becerir bir şeyler. Baksana şu halimize" dedi çıkışır gibi. "CHP öyledir. Devletçidir ama devleti yönetemez. Onlar geldi mi piyasa durur." Kızdığı zaman çok hoş konuşurdu. Epeyce konuşturmuştum.
Devletçilik, devleti iyi tutmak iyi yönetmek anlamına gelmez. O bir ideolojidir. Bazı devletçilik anlayışları, güya korumak için bir çocuğu dört duvar arasında yaşatmak isteyen otarşik bir saplantıya benzer. Dışarıya açılma, risk var. Borç alma, risk var. Yatırım yapma, risk var. Fazla özgürlük ve yetki verme, risk var! Her işte her gelişmede risk var.
Şimdi bundan kurtulmak istiyorlar, iktidara gelmek için. Fakat o kadar birikimsiz ve acemiler ki, bu defa da başka türlü korkutuyorlar. Ayakları yere basmıyor.
1977 seçimlerinden önce, yanlış hatırlamıyorsam Emin Aytekin tarafından şu anlamda bir yazı yazılmıştı: "Ecevit mümkün olduğu kadar erken, bir defa başbakan olmalı ve bu deneyim bir an önce yaşanmalı. Bu eğilim başka türlü durmaz. Bazı şeyler denenmeden anlatılamaz."
Doğruydu bu sözler. Mesela 1979'da yahut 1980'de bir seçim yapılabilseydi, CHP silinir giderdi. Bunu Turan Güneş de itiraf etmişti ve seçim istememelerinin sebebi buydu.
CHP kendi kendisinin muhalifi, rakibi. İktidar olamaması kendi içindeki sebepler yüzünden. CHP ile beraber iki partili bir seçim yapılsın, o parti hangi parti olursa olsun kazanır.
CHP'nin yapısal gereği bu. Yüzde 20-25 garanti, üstü çok az değişir. Ama o yüzde 20-25 sağlamdır! Ecevit'in yüzde 40'ı geçmesi özel şartlardan dolayıdır. İnönü de 1957'de yüzde 40'ı geçmişti. Bu dönemler sağdaki seçmenin şevk kırıklığına uğradığı ve katılımın nisbeten düşük olduğu dönemlerdir.
Denilebilir ki: CHP'nin başarısızlığı size niçin dert oluyor? Daha iyi ya, sevinin.
O mesele öyle değil. Demokrasilerde ciddi ve etkili bir muhalefete ihtiyaç vardır. Onları iktidardan uzak tutmakla mesele halledilmiyor ki. Ciddi bir muhalefet olmalı ve ciddi eleştiriler yapmalı. Şimdi CHP öylesi haksız ve mantıksız hücumlarda bulunuyor ki, özeleştiri'nin de yolunu tıkıyor. Hem olumlu bir katkısı olmuyor, hem de basit ve ucuz polemiklerle özeleştiri ihtiyacını karşı tarafa da unutturan bir rehavete yol açıyor. Muhalefet siyasi yapının istepnesi yahut yedek parçası değil, fonksiyonel bir unsurudur. Öyle olursa demokratik gelişme yürür. Bizi üzen CHP'nin durumu değil, onun yüzünden demokrasinin gelişememesidir.
Bütün farklı hatta çelişkili gayr-i memnunlara mavi boncuk dağıtan, tutarlılığı şartlar gereği geçersiz sayan, öte yandan da kutuplaşmayı tahrik eden bir muhalefet politikası; sadece kendilerine değil, ülke demokrasisine de önemli zararlar verir. Bu atmosferde seçim nasıl olacak, seçim sonrasındaki ertelenmiş meseleler nasıl çözülecek? Ağır bir hayal kırıklığının öfkesi içindeki bir muhalefetle yeni anayasa uzlaşmaları nasıl sağlanacak?
Ciddiyet "sorumluluk samimiyeti" demektir. CHP'nin ciddiyeti yok, çünkü sorumluluk samimiyeti yok. Olmayan tehlikeleri var sayıyor, var olan iyi şeyleri yok sayıyor; yapabileceği işleri düşünemiyor, yapılamayacak işlerin sözünü veriyor. Ciddiyetten, sorumluluktan, samimiyetten yoksun bir anamuhalefet partisi ile biz demokrasiyi nasıl geliştireceğiz?
a.selim@zaman.com.tr
